Wat is de sleutel tot het prettig samenleven in een buurt vol verschillen? Een van de vernieuwende aanpakken om dat met bewoners te bespreken is de Go Deep Game (https://godeepproject.org). Op Zeeburgereiland (Amsterdam-Oost) hebben bewoners in het voorjaar van 2019 twee weekenden lang dit community building spel gespeeld.
'Nee!'
Het is een mooie lentedag en mensen zijn veel buiten. Ik loop met een buurtbewoner door de buurt, zij doet mee aan het programma van Go Deep. In de middag organiseren we een buurtcafe om met bewoners in gesprek te gaan over wat beter kan of moet veranderen. Om meer mensen te krijgen dan tot dan toe betrokken waren, lopen we rond en spreken we mensen aan. Zo lopen we langs een oudere vrouw (jaar of 70-80) die op de begane grond woont van een appartementencomplex. Hoewel ze op de begane grond woont, heeft ze een balkon. ‘Nee! Ik kom niet. Als ik kom dan ga ik me veel te druk maken en dat wil ik niet!’, is het antwoord van de mevrouw nadat we haar hebben uitgenodigd. Ze licht het toe: ‘buitenlanders komen hierheen en pikken onze woningen in, en mijn zoon kan maar geen woning vinden, schande!’ We luisteren en zeggen dat we begrijpen dat het moeilijk is voor haar en haar zoon. ‘En dat woont allemaal hier in dit gebouw en dan zijn er mensen die roken in de lift, dat kan echt niet’.
Glinsterende ogen
We vragen haar hoe het contact met de buren verder is. Daarop vertelt ze dat ze velen spreekt omdat ze de pakketjes verzamelt. Ze woont dicht bij de ingang en de bezorgers weten haar inmiddels te vinden. 'En als de buren langskomen voor het pakketje, maken we vaak even een praatje. Zo weet ik veel over wat er gebeurt. We houden we elkaar goed in de gaten’. Haar toon verandert en haar ogen glinsteren als ze hierover praat. We zeggen dat ze een belangrijke sociale functie heeft en dat het erg waardevol is voor de buren. ‘Ach, we helpen elkaar, dat is toch heel gewoon!? En ik heb ook niks tegen de buitenlanders hoor, het zijn goede mensen en heb van de meesten geen last.’ We zeggen dat we juist op zoek zijn naar mensen zoals zij. Mensen die in de buurt iets voor elkaar betekenen. En dat we haar ervaring en kennis uit de buurt zo goed kunnen gebruiken om de problemen met elkaar op te lossen. 'Daar gaan we het met elkaar over hebben vanmiddag', zeggen wij. ‘Oh maar ik help graag mee hoor. Ik denk dat ik wel even langs kom’.
Diep luisteren
Voor mij was dit een bijzonder gesprek. De transformatie van ‘Nee! Ik kom niet!’ naar ‘Ik denk dat ik wel even langs kom’. De transformatie van ‘de buitenlanders pikken onze woningen in’ naar ‘ach, we helpen elkaar’. Wat gebeurde er waardoor die omslag mogelijk werd?
1. Diep luisteren.
Begrip tonen is soms lastig, maar het vraagt om even mee te gaan in de energie van de ander. Doorvragen zonder oordeel is beter dan in discussie te gaan.
2. Erkenning geven.
Erkenning voor de moeilijke situatie waarin zij (en haar zoon) zit. Maar ook het uitspreken van waardering voor wat ze bijdraagt aan de omgeving. Die waardering wordt niet vaak naar elkaar uitgesproken, maar dat is wel iets waar mensen behoefte aan hebben. En waardoor de ander zich gehoord en gezien voelt. En dan is er ook weer ruimte voor die uitnodiging… Pas als je gezien wordt door de ander, kan je je pas echt openstellen voor de ander.
Sleutel van de buurt
In 5 dagen tijd maakten bewoners op een speelse wijze kennis met elkaar, onderzochten ze de kernthema's van de buurt en organiseerden ze een gezamenlijke actie. Dat resulteerde in een buurtparade en -feest om mensen samen te brengen en ze de 'sleutel van de buurt' te geven. Want iedereen is eigenaar van de buurt... IjburgTV was erbij en maakte een reportage van: http://ijburgtv.nl/artikel/144950201/video-sleutel-van-de-buurt-feest-op-zeeburgereiland